اختلال اضطراب فراگیر در بزرگسالان
تا حالا شده یه نگرانی مداوم بیاد سراغت و ولت نکنه؟
مثلاً همش فکر کنی نکنه یه اتفاق بد بیفته؟ نکنه کارت خراب بشه؟ نکنه عزیزت مریض شه؟ نکنه پول کم بیاری؟
حتی وقتی همه‌چی خوبه، باز یه چیزی ته ذهنت قلقلکت بده که یه جای کار می‌لنگه…
اگه این حالت‌ها برات آشناست، ممکنه با اختلال اضطراب فراگیر (GAD) دست و پنجه نرم کنی.
یه جور اضطراب مداوم و سمج که بی‌دعوت میاد تو ذهنت می‌شینه و نمی‌ره!
اختلال اضطراب فراگیر چیه؟
GAD یعنی یه اضطراب همیشگی، بدون اینکه حتماً دلیل خاصی وجود داشته باشه.
آدم‌هایی که GAD دارن، معمولاً:
۱. از خیلی چیزا به شکل هم‌زمان نگرانن (کار، خانواده، سلامتی، پول، آینده…)
۲. ذهنشون هیچ‌وقت «خاموش» نمی‌شه
۳. حتی وقتی مشکلی نیست، باز هم مضطربن
۴. نمی‌تونن استراحت کنن یا از لحظه لذت ببرن
این اضطراب می‌تونه انقدر شدید بشه که عملکرد روزانه رو مختل کنه.
نشونه‌های GAD در بزرگسالان
ممکنه هم علائم روانی داشته باشی، هم فیزیکی:
روانی:
۱. فکر و خیال همیشگی
۲. بدخوابی یا بی‌خوابی
۳. زودرنجی، تحریک‌پذیری
۴. عدم تمرکز
۵. احساس تهدید همیشگی
جسمی:
۱. تپش قلب
۲. درد معده
۳. تنش عضلانی
۴. تعریق
۵. سردرد و خستگی مزمن
اگه این حالت‌ها بیشتر روزها و برای چند ماه مداوم باهات هست، بهتره جدی بگیریش.
چه عواملی باعث GAD می‌شن؟
دلایل دقیقش مشخص نیست ولی معمولاً ترکیبی از چند عامله:
۱. ژنتیک (سابقه خانوادگی اضطراب)
۲. شخصیت‌های حساس و مسئولیت‌پذیر
۳. سبک تربیتی سخت‌گیرانه یا پر از استرس
۴. اتفاقات تلخ یا استرس‌زای گذشته
۵. نگرانی شدید از آینده و کنترل‌گر بودن ذهن
چطور می‌تونیم GAD رو درمان کنیم؟
خبر خوب اینه که GAD کاملاً قابل درمانه. درمانش زمان‌بره ولی ممکنه.
۱. روان‌درمانی (تراپی)
بهترین و مؤثرترین راه درمان GAD، تراپیه.
CBT (رفتاردرمانی شناختی) یکی از پرکاربردترین روش‌هاست.
توی این روش یاد می‌گیری:
۱. افکار اضطرابی رو بشناسی
۲. باورهای غلط رو اصلاح کنی
۳. ذهن‌تو آروم کنی
۴. واکنش‌هات رو تغییر بدی
۲. دارو (در صورت نیاز)
اگه شدت اضطراب خیلی بالا باشه، روانپزشک ممکنه برای مدتی دارو تجویز کنه تا ذهنت آروم بشه و بتونی وارد فرآیند درمان شی.
داروها معمولاً موقتی‌ان و با نظر متخصص مصرف می‌شن.
۳. تمرینات ذهن‌آگاهی
ذهن‌آگاهی یا Mindfulness یعنی یاد بگیری تو لحظه زندگی کنی.
با تمریناتی مثل:
۱. نفس عمیق کشیدن
۲. مدیتیشن
۳. توجه به بدن و احساساتت
کم‌کم یاد می‌گیری افکار نگران‌کننده رو رها کنی.
۴. نوشتن افکار
یه دفتر مخصوص نگرانی‌ها درست کن.
هر چی تو ذهنت هست بریز توش. وقتی روی کاغذ بیاد، قدرتش کمتر می‌شه و تو راحت‌تر می‌تونی باهاش کنار بیای.
سبک زندگی‌تو تغییر بده
۱. ورزش منظم: حتی یه پیاده‌روی کوتاه روزانه کمک زیادی می‌کنه.
۲. تغذیه سالم: پرهیز از کافئین زیاد و غذاهای چرب.
۳. خواب کافی: تنظیم ساعت خواب معجزه می‌کنه برای ذهن مضطرب.
۴. ارتباط سالم با اطرافیان: تنهایی اضطرابو تشدید می‌کنه.
یه نکته مهم:
اضطراب فراگیر یه بخش از شخصیتت نیست، یه حالت موقته که با مراقبت درست، می‌تونی ازش عبور کنی.
تو هیچ‌وقت تنها نیستی. خیلی‌ها این حس رو دارن و خیلی‌ها هم تونستن باهاش مقابله کنن.
کلیدش اینه که کمک بگیری، روی خودت کار کنی و به ذهنت استراحت بدی.
حرف آخر
اگه احساس می‌کنی ذهن نگران و خسته‌ت داره کیفیت زندگی‌تو پایین میاره، وقتشه یه قدم برای خودت برداری.
توی سایت روانشناس تراپیست‌هایی هستن که می‌تونن همراهت باشن تو مسیر آروم شدن ذهنت.
یه جلسه مشاوره، می‌تونه شروعِ یه تغییر اساسی باشه.
اضطراب می‌تونه درمان شه، به شرطی که خودت بخوای.
تو لایق یه ذهن آروم و یه زندگی باکیفیت‌تری.