حس بی کفایتی شغلی در بزرگسالان و درمان آن
“من کافی نیستم؟ یا فقط دارم این‌طوری فکر می‌کنم؟”
تا حالا شده وسط کار، یه صدای کوچیک تو ذهنت بگه: “تو به درد این کار نمی‌خوری”؟ یا وقتی از جلسه کاری بیرون میای، حس کنی همه ازت بهترن و تو نمی‌تونی هیچ‌وقت به پای اون‌ها برسی؟ این حس که بهش “بی‌کفایتی شغلی” می‌گن، خیلی از ما بزرگسال‌ها رو درگیر می‌کنه.
وقتی این حس ادامه‌دار بشه، می‌تونه اعتمادبه‌نفست رو نابود کنه و حتی باعث بشه کار و زندگیت رو از دست بدی. اما خبر خوب اینه که با کمک تراپی می‌شه این احساس رو شناخت، درک کرد و حلش کرد. تو این مقاله قراره درباره اینکه چرا تراپی برای حس بی‌کفایتی شغلی مهمه حرف بزنیم.
بی‌کفایتی شغلی یعنی چی؟
حس بی‌کفایتی شغلی یعنی فکر کنی تو کار یا شغل خودت به اندازه کافی خوب نیستی. این حس باعث می‌شه مدام خودت رو سرزنش کنی، دستاورد‌هات رو نادیده بگیری و همیشه فکر کنی دیگران از تو بهترن.
نشونه‌های حس بی‌کفایتی شغلی:
۱. خودت رو دست‌کم می‌گیری.
“من این کارو شانسی درست انجام دادم!”
۲. ترس از اشتباه کردن داری.
نمی‌تونی راحت تصمیم بگیری چون می‌ترسی خرابش کنی.
۳. با دیگران خودت رو مقایسه می‌کنی.
مدام فکر می‌کنی همکارات از تو بهتر و موفق‌ترن.
۴. احساس می‌کنی هیچ‌وقت کافی نیستی.
حتی وقتی کارات رو درست انجام می‌دی، راضی نیستی و فکر می‌کنی کم گذاشتی.
چرا حس بی‌کفایتی شغلی خطرناکه؟
این حس به مرور زمان می‌تونه تاثیرات منفی زیادی روی زندگی‌ات بذاره:
اعتمادبه‌نفست رو از بین می‌بره.
باعث می‌شه فرصت‌های کاری خوب رو از دست بدی.
باعث استرس و اضطراب می‌شه.
ممکنه تو رو به سمت افسردگی یا فرسودگی شغلی (Burnout) ببره.
نتیجه؟ نه‌تنها تو کار، بلکه تو زندگی شخصی هم همیشه احساس نارضایتی و خستگی داری.
چطور تراپی بهت کمک می‌کنه؟
۱. شناخت ریشه‌های احساس بی‌کفایتی
خیلی وقت‌ها این حس از تجربیات گذشته، انتظارات خانوادگی یا محیط‌های کاری سمی میاد. مثلاً:
شاید تو یه محیط کاری رقابتی کار می‌کنی که مدام تو رو قضاوت می‌کنن.
شاید تو کودکی همیشه ازت توقع‌های بالا داشتن و الان فکر می‌کنی هیچ‌وقت کافی نیستی.
تراپی کمک می‌کنه این ریشه‌ها رو پیدا کنی و بفهمی چرا این احساس سراغت میاد. وقتی دلیل رو بفهمی، می‌تونی راحت‌تر حلش کنی.
۲. تغییر باورهای منفی و اشتباه
تراپیست بهت کمک می‌کنه با افکار منفی و اشتباهی که درباره خودت داری، روبه‌رو بشی و تغییرشون بدی.
باور اشتباه: “من هیچی بلد نیستم.”
تغییر باور: “من تو این زمینه نیاز به یادگیری دارم و این طبیعیه.”
یاد می‌گیری به جای سرزنش کردن خودت، روی نقاط قوتت تمرکز کنی و قدم‌به‌قدم پیش بری.
۳. تقویت اعتمادبه‌نفس و خودباوری
یکی از مهم‌ترین چیزهایی که تراپی بهت می‌ده، اینه که یاد بگیری به خودت اعتماد کنی.
بهت کمک می‌کنه توانایی‌هات رو ببینی و دستاورد‌هات رو بشناسی.
یاد می‌گیری به جای مقایسه خودت با دیگران، روی پیشرفت شخصی خودت تمرکز کنی.
۴. مدیریت استرس و اضطراب شغلی
احساس بی‌کفایتی معمولاً با استرس و اضطراب همراهه. تراپیست تکنیک‌هایی بهت یاد می‌ده که بتونی استرست رو مدیریت کنی و آرامش بیشتری داشته باشی.
تکنیک‌های تنفسی و مدیتیشن: بهت کمک می‌کنه تو لحظه‌های استرس‌آور آروم بشی.
مدیریت زمان و کار: یاد می‌گیری چطور کارها رو برنامه‌ریزی کنی و قدم‌به‌قدم پیش ببری.
۵. ایجاد مرزهای سالم تو محیط کار
گاهی حس بی‌کفایتی به این دلیله که نمی‌تونی تو محیط کار “نه” بگی یا به اندازه کافی به خودت استراحت بدی.
تراپی کمک می‌کنه یاد بگیری:
چطور مرزهای سالم بذاری.
چطور با همکارات یا رئیست درباره نیازها و مشکلاتت صحبت کنی.
حس بی‌کفایتی شغلی رو تنها نذار
خیلی از آدم‌ها فکر می‌کنن که این حس فقط برای خودشونه و هیچ‌کس دیگه چنین چیزی رو تجربه نمی‌کنه. اما واقعیت اینه که خیلی از آدم‌ها، حتی موفق‌ترین‌ها هم گاهی دچار این احساس می‌شن. مهم اینه که این احساس رو جدی بگیری و برای حل کردنش قدم برداری.
تراپی یه سرمایه‌گذاری روی خودته
وقتی برای مشکلاتی مثل حس بی‌کفایتی شغلی به تراپی می‌ری، در واقع داری روی آرامش روحی و آینده شغلی خودت سرمایه‌گذاری می‌کنی. نتیجه‌اش اینه که:
اعتمادبه‌نفست برمی‌گرده.
تو کارهات پیشرفت می‌کنی.
احساس رضایت و شادی بیشتری تو زندگیت داری.
حرف آخر
حس بی‌کفایتی شغلی یه مسئله جدیه که نباید نادیده گرفته بشه. تراپی کمک می‌کنه این احساس رو بشناسی، باهاش مقابله کنی و یاد بگیری چطور به توانایی‌هات اعتماد کنی.
“تو هم مثل بقیه توانایی‌های خاص خودت رو داری. وقتشه خودت رو باور کنی و از تراپی کمک بگیری تا بهت یاد بده چطور بدرخشی”