اهمیت دریافت خدمات تراپی برای اضطراب پس از سانحه (PTSD) در کودکان
وقتی بچه‌مون یه اتفاق خیلی بد رو تجربه می‌کنه…
بچه‌ها هم گاهی تجربه‌های ترسناک و سختی دارن؛ مثل تصادف، زلزله، مرگ یکی از عزیزاشون، یا حتی آزار جسمی و روحی.
خیلی وقتا فکر می‌کنیم چون بچه‌ان، زود فراموش می‌کنن.
ولی واقعیت اینه که اون اتفاق بد، ممکنه تا مدت‌ها ته دل بچه بمونه و اذیتش کنه.
اینجاست که یه چیزی به اسم اضطراب پس از سانحه (PTSD) به وجود میاد.
PTSD چیه؟
یه جور واکنش روانیه به یه اتفاق خیلی ناراحت‌کننده یا ترسناک.
بچه‌ای که PTSD داره، ممکنه:
شب‌ها کابوس ببینه
از بعضی صداها یا مکان‌ها وحشت کنه
مدام اضطراب داشته باشه
تو خودش بره و کم‌حرف بشه
یا حتی فکر کنه اون اتفاق تقصیر خودش بوده
و اگه اینا درمان نشن، می‌تونن تا سال‌ها همراهش بمونن و به سلامت روانش آسیب بزنن.
چرا نباید از کنارش راحت بگذریم؟
بعضی والدین می‌گن: “بزرگ می‌شه، یادش می‌ره.”
اما PTSD این‌طوری نیست. اگه بهش توجه نکنیم، می‌تونه باعث بشه:
۱. بچه همیشه یه ترس درونی داشته باشه
۲. تو مدرسه تمرکز نداشته باشه یا افت تحصیلی پیدا کنه
۳. با دوستاش ارتباط خوبی نداشته باشه
۴. شب‌ها نخوابه یا شب‌ادراری بگیره
۵. از خودش و دنیا ناامید بشه
۶. و تو بزرگسالی دچار اضطراب، افسردگی یا حتی مشکلات شدیدتر بشه
نشونه‌هایی که باید جدی بگیریم
۱. دائم خاطره‌ی اون اتفاقو تو ذهنش مرور می‌کنه
۲. شب‌ها کابوس می‌بینه یا با ترس بیدار می‌شه
۳. به یه سری صداها یا موقعیت‌ها واکنش شدید نشون می‌ده
۴. پرخاشگر شده یا برعکس، خیلی ساکت و منزوی.
۵. بهت چسبیده و نمی‌ذاره بری.
۶. می‌گه «تقصیر من بود که این اتفاق افتاد».
۷. از جاهایی یا آدمایی که یادآور اون حادثه‌ن، فرار می‌کنه.
۸. نمی‌تونه تمرکز کنه و تو مدرسه افت کرده
اگه این نشونه‌ها بیشتر از چند هفته ادامه داشتن، بهتره به مشاور کودک مراجعه بشه.
چرا تراپی کمک می‌کنه؟
۱. کمک می‌کنه بچه احساساتش رو بشناسه
خیلی وقتا بچه نمی‌دونه داره چی حس می‌کنه. تراپی کمکش می‌کنه بفهمه ترس، غم، خشم یا اضطرابش از کجا اومده.
۲. ترس‌هاش کم می‌شن
مشاور با روش‌های خاص کمک می‌کنه بچه با خاطرات بدش روبه‌رو شه، ولی این بار توی یه فضای امن و آروم.
۳. یاد می‌گیره چطور با اضطرابش کنار بیاد
تمرین‌هایی مثل نفس عمیق، بازی‌درمانی، نوشتن، یا گفت‌وگو درباره احساسات باعث می‌شن بچه راه‌های سالم‌تری برای آروم شدن پیدا کنه.
۴. از آسیب‌های بلندمدت پیشگیری می‌شه
اگه PTSD درمان نشه، تو بزرگسالی ممکنه تبدیل شه به افسردگی، اختلالات رفتاری، مشکل در رابطه با دیگران یا حتی اعتیاد. پس پیشگیری خیلی مهمه.
۵. رابطه‌ش با بقیه بهتر می‌شه
وقتی حال روانی بچه بهتر می‌شه، دوباره می‌تونه به خانواده و دوستاش نزدیک شه و حس امنیت رو تجربه کنه.
چه نوع تراپی‌هایی برای کودکان مفیده؟
۱. رفتاردرمانی شناختی (CBT): کمک می‌کنه بچه افکار منفی‌شو بشناسه و باهاش کنار بیاد
۲. بازی‌درمانی: بچه از طریق بازی حرف دلشو می‌زنه
۳. مواجهه تدریجی: کم‌کم با چیزایی که ازشون می‌ترسه روبه‌رو می‌شه
۴. EMDR: یه روش با حرکات چشم برای کاهش شدت خاطرات بد
۵. ذهن‌آگاهی: تمرین‌های ساده برای آروم کردن ذهن و کم کردن اضطراب
حرف آخر
اضطراب بعد از یه اتفاق سخت، چیز عجیبی نیست. ولی اگه ادامه‌دار بشه و جدی نگیریمش، می‌تونه آینده بچه‌رو تحت‌تأثیر قرار بده.
خوشبختانه با کمک تراپی و یه مشاور حرفه‌ای، می‌شه به بچه کمک کرد تا دوباره آروم بشه، احساس امنیت کنه و با دنیا آشتی کنه.
بعضی زخم‌ها دیده نمی‌شن… ولی با مراقبت، قابل درمانن.